بیرون زدگی دیسک ستون فقرات، علائم، تشخیص و درمان
بیرون زدگی دیسک چیست؟
ستون فقرات شما از مجموعه ای از استخوان ها (مهره ها) تشکیل شده است که روی یکدیگر قرار دارند. از بالا به پایین، ستون فقرات شامل هفت استخوان در ستون فقرات گردن، 12 استخوان در ستون فقرات قفسه سینه و 5 استخوان در ستون فقرات کمری، و پس از آن استخوان خاجی و استخوان دنبالچه در زیر آن. دیسک ها بصورت لایه ای بین این استخوان ها قرار دارند. دیسک از استخوان ها با جذب شوک های ایجاد شده از فعالیت های روزانه مانند راه رفتن، بلند کردن و چرخاندن محافظت می کند.
هر دیسک دارای دو قسمت است: یک بخش داخلی نرم و ژلاتینی و یک حلقه بیرونی محکم. آسیب و یا ضعف می تواند بخش داخلی دیسک را از حلقه بیرونی خارج نماید. این مشکل به عنوان یک دیسک ضعیف، فتق و یا دیسک بیرون زده شناخته شده است. دیسک بیرون زده باعث درد و ناراحتی می شود. اگر دیسک بیرون زده به یکی از اعصاب نخاعی شما فشار وارد کند، ممکن است احساس بی حسی و درد در عصب آسیب دیده را تجربه کنید. در موارد شدید، ممکن است نیاز به عمل جراحی برای حذف یا ترمیم دیسک بیرون زده باشد.
علائم دیسک بیرون زده چیست؟
شما می توانید در هر قسمت ستون فقرات دیسک بیرون زده داشته باشید، از گردن تا پایین کمر. قسمت پایین کمر یکی از مکان های رایج برای دیسک های بیرون زده است. ستون فقرات شما یک شبکه پیچیده از اعصاب و عروق خونی است. دیسک بیرون زده می تواند فشار اضافی بر روی اعصاب و عضلات اطراف آن وارد کند.
علائم دیسک بیرون زده عبارتند از:
- درد و بی حسی، اغلب در یک طرف بدن
- دردی که به بازوها یا پاها کشیده می شود
- درد که در شب و یا با انجام حرکات خاصی بدتر می شود
- درد که پس از ایستادن یا نشستن بدتر می شود
- درد هنگام راه رفتن فاصله های کوتاه
- ضعف عضلانی غیر قابل توضیح
- احساس سوزن سوزن شدن، درد یا سوزش در ناحیه آسیب دیده
انواع درد ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. اگر درد شما باعث بی حسی یا سوزن سوزن شدنی شود که در توانایی شما برای کنترل عضلات شما تاثیر می گذارد، به پزشک مراجعه کنید.
چه چیزی باعث بیرون زدگی دیسک ها می شود؟
دیسک بیرون زده هنگامی رخ می دهد که حلقه بیرونی ضعیف یا پاره شود و در نتیجه بخش داخلی از آن به بیرون لغزش پیدا کند. این اتفاق می تواند با گذر سن رخ دهد. حرکات خاص نیز ممکن است یک دیسک بیرون زده ایجاد کند. یک دیسک می تواند در حالیکه برای بلند کردن یک شی می چرخید بیرون بزند. بلند کردن یک جسم بسیار بزرگ و سنگین می تواند فشار زیادی را در پایین کمر ایجاد کرده و باعث ایجاد یک دیسک بیرون زده شود. اگر شغل شما نیاز به بلند کردن زیادی دارد، ممکن است در معرض خطر افزایش دیسک های بیرون زده قرار داشته باشید.
افراد دارای اضافه وزن نیز در معرض خطر ابتلا به دیسک بیرون زده قرار دارند زیرا دیسک های آنها باید از وزن اضافی حمایت کنند. عضلات ضعیف و شیوه زندگی با تحرک کم نیز ممکن است در ایجاد یک دیسک بیرون زده کمک کنند.
همانطور که شما بزرگتر می شوید، بیشتر احتمال دارد دیسک بیرون زده را تجربه کنید، به این دلیل که دیسک های شما شروع به از دست دادن برخی از محتوایات آب محافظت کننده ی خود با گذشت سن شما می کنند. در نتیجه، آنها می توانند به آسانی از محل خود بیرون بیایند. دیسک بیرون زده در مردان بیشتر از زنان رایج هستند.
چگونه دیسک های بیرون زده تشخیص داده می شود؟
پزشک شما ابتدا یک آزمایش فیزیکی انجام خواهد داد. او به دنبال منبع درد و ناراحتی شما خواهد بود. اینکار شامل بررسی عملکرد عصبی و قدرت عضلانی شما می شود و اینکه آیا در هنگام حرکت یا لمس منطقه آسیب دیده احساس درد می کنید. پزشک شما همچنین درباره سابقه پزشکی و علائم شما از شما سوال خواهد کرد. او همچنین راجع به زمان شروع حس کردن این عوارض و فعالیتی که باعث بدتر شدن درد شما می شود خواهد پرسید.
آزمایشات تصویربرداری می تواند به پزشک کمک کند که استخوان ها و عضلات ستون فقرات شما را مشاهده کند و مناطق آسیب دیده را شناسایی کند. نمونه هایی از اسکن تصویربرداری عبارتند از:
- اشعه ایکس
- سی تی اسکن
- اسکن MRI
- دیسکوگرام ها
پزشک شما می تواند تمام این اطلاعات را برای تعیین علل درد، ضعف یا ناراحتی شما ترکیب کند.
عوارض دیسک بیرون زده چیست؟
دیسک شدید درمان نشده می تواند منجر به آسیب عصبی دائمی شود. در موارد بسیار نادر، دیسک بیرون زده می تواند عصب دم عصبی را در اعصاب کمر و پاهای شما قطع کند. اگر این اتفاق افتاد، ممکن است کنترل روده یا مثانه را از دست بدهید.
یکی دیگر از عوارض طولانی مدت آن، بیهوشی زینتی (Saddle anesthesia) است. در این حالت، دیسک بیرون زده، به اعصاب فشار وارد می کند و موجب از دست دادن احساس در داخل ران، پشت پاها و باسن می شود.
علائم دیسک بیرون زده ممکن است بهبود یابد، و یا می توانند بدتر شوند. اگر شما نمی توانید فعالیت هایی را که قبلا می توانستید انجام دهید،انجام دهید، وقت آن است که به دکتر مراجعه کنید.
چگونه دیسک های بیرون زده درمان می شوند؟
درمان های دیسک بیرون زده از درمان های محافظه کارانه تا جراحی را شامل می شوند. درمان به طور معمول بستگی به سطح ناراحتی ای که شما تجربه می کنید و اینکه فاصله دیسک خارج شده چقدر است، دارد.
اکثر مردم می توانند با استفاده از یک برنامه تمرینی که کمر و عضلات اطراف آن را تقویت می کند، درد دیسک کمر را از بین ببرند. متخصص طب فیزیکی ممکن است تمریناتی را توصیه کند که می تواند کمر شما را در حالی که دردتان کاهش می دهد، تقویت کند.
استفاده از داروهای مسکن و اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین و قرار گرفتن در پوزیشن های دردناک نیز می تواند کمک کند.
در حالی که شما درد و ناراحتی دیسک بیرون زده را تجربه می کنید، ممکن است وسوسه شوید که از انجام تمام فعالیت های بدنی خودداری کنید، اینکار می تواند منجر به ضعف عضلانی و سفتی مفصلی شود. در عوض، سعی کنید با فعالیت های کششی یا فعالیت های کم تاثیر مانند راه رفتن، تا حد امکان فعال باقی بمانید.
اگر درد دیسک کمر شما به مسکن های بدون نسخه جواب نمی دهد، پزشک شما ممکن است داروهای قوی تر را تجویز کند. این داروها شامل:
- آرامش دهنده عضله برای کاهش اسپاسم عضلات
- مسکن تجویزی برای از بین بردن درد
- داروهای ضد درد عصبی مانند گاباپنتین یا دولکستین
درمان های غیر جراحی
درمان غیر جراحی در درمان علائم دیسک بیرون زده در بیش از 90٪ بیماران موثر است. اغلب گردن و یا کمر دردها به تدریج با اقدامات ساده حل و فصل می شود. استراحت و داروهای مسکن ممکن است همه چیزی که مورد نیاز دارید باشد. آرامبخش های عضلانی و داروهای ضد التهابی نیز مفید هستند. کمپرس های سرد یا یخ نیز همچنین می تواند چندین بار در روز و نه بیش از 20 دقیقه در یک بار استفاده شوند. پس از هر گونه اسپاسم، کمپرس های با حرارت ملایم می تواند مورد استفاده قرار گیرند.
هر گونه فعالیت فیزیکی باید آهسته و کنترل شده باشد، به ویژه خم شدن و بلند کردن. اجتناب از نشستن برای مدت طولانی و در نظر گرفتن پیاده روی کوتاه. با انجام این کارها می تواند اطمینان حاصل شود که علائم باز نمی گردند. همچنین ممکن است برنامه تمرینی برای ستون فقرات یا کمر برای تقویت عضلات پشت و شکم توصیه شود. برای گردن هم، تمرینات یا کشش ممکن است مفید باشد. ضروری است که طرز صحیح ایستادن، نشستن و بلند شدن را برای از مقابله با درد در آینده یاد بگیرید. اگر این اقدامات بدون جراحی ناکارامد بودند، تزریق اپیدورال یک دارو مانند کورتیزون ممکن است به مدت یک هفته به صورت سرپایی انجام شود تا باعث کاهش تحریک عصب شود و به مشارکت بیشتر در درمان فیزیوتراپی کمک کند.
جراحی
پزشک شما ممکن است اگر علائم شما در عرض شش هفته کاهش پیدا نکند یا اگر دیسک بیرون زده بر عملکرد عضلانی شما تاثیر بگذارد، عمل جراحی را توصیه کند. جراح شما ممکن است قسمت آسیب دیده را بدون حذف کل دیسک بردارد. اینکار microdiskectomy نامیده می شود.
در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است دیسک را با یک دستگاه مصنوعی جایگزین کند یا دیسک را حذف کند و بقیه مهره ها را روی هم قرار دهد. این روش همراه با لامینکتومی و همجوشی ستون فقرات، باعث ایجاد ثبات در ستون فقرات شما می شود.
source: healthline.com, shorelineortho.com
کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی آسود، بهترین مرکز طب فیزیکی در تهران
آدرس مطب: تهران، چهار راه جهان کودک، ابتدای خیابان آفریقا، خیابان کیش، پلاک 53
شماره مطب: 09353637983
۱ دیدگاه